Christiane Lutz
Jenseits des Patriarchats. Jedem Das Seine der polnische Regisseurin Marta Górnicka
Süddeutsche Zeitung Extra, 24.05.2018

 

Christiane Lutz, „SZ Extra” Süddeutsche Zeitung Extra, 24.05.2018

Spektakl „Jedem das Seine” polskiej reżyserki Marty Górnickiej w teatrze Kammerspiele

Poza patriarchatem

Sentencja „Jedem das Seine” pojawia się już w antycznych teoriach o moralności i sprawiedliwości. Pierwotnie oznaczała, że każdy powinien dostać to, co zgodnie z nadrzędną ideą sprawiedliwości mu się należy. Znany jest fakt, że naziści przenieśli ją w obszar absolutnego cynizmu. Polska reżyserka Marta Górnicka zatytułowała tak swoją prapremierę w Muenchner Kammerspiele (w koprodukcji z berlińskim Maxim Gorki-Theater), ponieważ chce w ten sposób zwrócić uwagę na niebezpieczeństwo kiełkującego na całym świecie prawicowego ekstremizmu. Górnicka jest zdania, że obecnie wszystko, co znajduje się poza patriarchalnym porządkiem świata, zostało zakwalifikowane jako obce. Ten brak równowagi komentuje montażem tekstów zaprezentowanym w spektaklu. Nierówności i patriarchalna przemoc oraz idee feminizmu to jednak tylko część wieczoru w Muenchner Kammerspiele.

W swojej sztuce „Jedem das Seine” Górnicka łączy ze sobą fragmenty tekstów teoretycznych z cytatami ze świata polityki, reklamami i tekstami autorki Katji Brunner. Te teksty wygłasza na scenie „chór”, w skład którego wchodzą aktorzy teatru Kammerspiele, goście i monachijczycy z najróżniejszych środowisk. Ta zaktualizowana forma antycznego chóru to coś, co reżyserka rozwinęła jako swój stylistyczny środek wyrazu. Chór, tak jak było to wcześniej, ma tu spełniać funkcję rzecznika społeczeństwa, demonstrować przy tym jego różnorodność i pokojowe współżycie społeczne. W jak imponujący sposób może to działać, reżyserka pokazała już podczas swojego ostatniego pobytu w Monachium. Podczas festiwalu „Spielart-Festival” zobaczyć było można jej, cieszący się dużym zainteresowaniem, „Hymn do miłości”.

Feministyczne gry słowne

Nie tylko w wyborze tytułu libretta inspiracją dla Marty Górnickiej były antyczne źródła. Także medium, jakim jest chór, znany ze starożytnych greckich tragedii, zabiera głos w „Jedem das Seine”. Reżyserka wzbogaciła tekst m.in. cytatami z reklam, polityki i literatury. Powstał sceniczny manifest feministyczny, który stawia patriarchalny porządek świata pod pręgierzem.

Podpis pod zdjęciem: Reżyserka Marta Górnicka często pracuje ze współczesną wersją antycznego chóru, który ma być głosem społeczeństwa.

Tłumaczenie – Karolina Golimowska

This content has been restricted to logged in users only. Please login to view this content.